ZARAFET, GÖRGÜ VE PROTOKOL KURALLARI:

**Lokantada, mönü listesi açık kaldığı müddetçe garson gelmez. Yemek seçimi yapılınca mönü kitapçığı kapatılır.
**Peçete diz üzerine katlı olarak serilir. Tabak altına serilmez. İkiye katlanan peçetenin açık uçları bedenimize bakar. Küçükse tek dize serilir.*
**Peçetenin amacı, ıslanan ve yağlanan dudaklarımızı silmektir. *
**Üst düzey peçetesini açmadan diğerleri açmamalıdır.* **Toplamadan toplamamalıdır.*
**Masadan kısa süreli ayrılmalarda peçete sandalyeye bırakılır.*
**Peçeteyi kullandıktan sonra peçeteye bakılmamalı.*
**İşi biten peçete servis tabağının sağına öylece bırakılır.*
** Kullanılan kağıt peçetede katlanmadan servis tabağının sağına bırakılır. Kesinlikle buruşturulmaz.*
**Ev davetlerinde bez peçete olması makbuldür. İkisi de olabilir.*
**Tabağın içine peçete atılmaz.*
**Protokol yemeğinde masa örtüsü ve bez peçete aynı renkte olmalı, mümkünse beyaz olmalıdır.*
** Çatallar solda, bıçak ve kaşık sağda olmalı.*
** Çatal-bıçak tabaktan içe doğru olmalı.*
**İki el masa altında olmamalı, en az bir el yukarıda olmalı. İki el de bileklerden yukarıda olmalı. Bilimsel olarak da ellerin yukarıda olması önemlidir.*
** Masadan yere düşen hiçbir şey alınmaz. Garsona yardım edilmez. *
** Kaşık çorba içildiği müddetçe kasesinin içinde olmalıdır. Ancak çorba bittikten sonra çorba tabağının yan tarafına bırakılır.*
**Limon çatalla sıkılmaz, sağ elle sıkılırken sol el siper yapılır.*
**Çorba alt tabağının yanına konur.*

KÖPRÜ KURULMAZ:

**Çorbaya ekmek doğranmaz.*
**Tabağa çok fazla eğil inmez.*
**Kaşığın kenarına bırakılması, yemeğin bittiği anlamına gelir.*

GARSONA YARDIM ETMEK KİBARLIK DEĞİLDİR:

**Çorbanın dibini almak için tabak yatırılmaz.*
**Yemek esnasında bıçak-çatal ters V şeklinde olmalıdır. Arası açık
olarak paralel de olabilir.*
**Çatalın ağzının yukarıda, bıçak ile yanyana paralel hale gelmesi
"yemek bitti" demektir.*
**Kaşık sağ elle kullanılır.*
**Masadaki kaşık, bıçak ve çatal kullanılacak ele göre konulur.*
**Et yemekleri tek parça kesilir, tek lokma yenir. Bir parça kesilip ağzagötürülür.*
**Pilav çatalla yenir. Çatal-bıçak el değiştirebilir. Pilav çatalla yenirken bıçakla destek verilebilir.
**Börek vs. sağ elde bıçak, sol elde çatalla yenir.*
**Balık bıçağı sadece balığın kılçığını ayıklamak için kullanılır.*
**Balık bıçağı yoksa bunu ekmek parçası ile yaparız.*
**Balığın önce kılçığı tamamen çıkarılır, sonra parça parça yenir.*
**Balık çatalla yenir ancak kılçık elle çıkarılır ve tabağın kenarına
bırakılır.*
**Tavuğun derisi yenmek istenmiyorsa, deri çatal ve bıçak yardımıyla ayrılır. Tek kesim, tek lokma prensibi uygulanır.*
**Ağza istenmeyen bir lokma (taş, kıl vs.) gelirse, kağıt peçeteyle çıkarılır ve görülmeyecek bir yere konulur. *
**Elde çatal bıçak, ağızda lokma varken konuşulmaz.*
**Sağdaki içecekler bize aittir.*
**Soldaki yiyecekler bize aittir.*
**Yiyecek servisi soldan yapılır. Boş tabaklar sağdan alınır.*
**İçecek servisi sağdan yapılır, sağdan kaldırılır.*
**Bardaklar küçükten büyüğe doğru sıralanır.*
**Boşalan su veya meyve bardağı garson tarafından doldurulur.
*******(Protokolde)*******
**Çok delikli olan tuz, tek delikli olan karabiberdir.*
**Tuzluk ve diğer istenen malzemeler elden ele verilmez. Uzanabileceği yere bırakılır.*
**Yemeği tadmadan tuz atılması görgüsüzlüktür.*
**Çatal ve bıçağın peçete ile silinmesi görgüsüzlüktür.*
**Büyük bıçak ana yemek bıçağıdır.*
**Büyük çatal ana yemek çatalıdır.*
**Yemek çatalıyla tatlı yenmez.*
**Açık biber, tuz vs. kaşığın ucuyla alınır.*
**Bize has ekmek tabağı varsa bir parça ekmek bölünür, gerisi
bırakılır. Şayet ortak bir tabaktan alınıyorsa, ekmeğin kalanını tabağımıza koyarız. Masa üstüne koyamayız.*
**Bütün sebze yemekleri ve köfteler çatal ile yenilir.*
**Bıçağa ihtiyaç varsa çatalın kenarı kullanılır.*
**Yoğurt kaşıkla yenir.*
**Çatal tek başına kullanılıyorsa sağ elde olmalıdır.*
**Yemeğe ekmek banmak doğru değildir.*
**Bütün makarnalar çatal ile yenir.*
**Spagetti yerken kaşıktan yardım alırız. Makarna tabağının içinde çatalla makarnayı dürerken kaşık alttan çatala zemin yapılır. Spagetti makarna hüüp yapılmaz.*
**Garsonla yüzyüze iletişim kurulur, Mimikler ile anlaşılır, el ile çağırmamak gerekir. El kol hareketi yapılmaz, Hop, şist denmez. *
**Zeytin, çatalla yenir, çekirdeği çatalla çıkarılır ve tabağın yanına konulur. Kül tablosuna veya masa üzerine konulmaz. *
**Akşamları soğuk mezeler (tereyağı, acılı ezme vs.) ekmek sol elde, bıçakla sürülerek yenir. *
**Peynir çatalın kenarıyla kesilir.*
**Protokolde kürdan olmaz. Diğer zamanlarda sol el perde yapılarak kullanılabilir. Peçetenin içine bırakılır, masa üstüne veya kül tablasına bırakılmaz.*

RESTORAN:

**Cam veya duvar önü tercih edilmelidir.*
**Restoranda teşrifatçı varsa, teşrifatçı önde, bayan ortada, biz arkada oluruz. Yoksa, biz önden giderek bayana yol gösteririz, öncülük yaparız.*
** Girişe yakın ayak altı yerlere oturulmaz. *
** Eş ile gidiyorsak karşılıklı oturulur.*
**Sosyal yemeklerde eşler yan yana oturur.*
**Eş (bayan) erkeğin sağında oturur.*
**Kalabalığa erkeğin yönü dönük olmalıdır.*
**Bahşiş, yemek çok beğenilmişse %10, normalde %5 olmalıdır.*
**Restoranda yemeği bayan söylemez, bey onun adına söyler.*
**Erkekler par düselerini vestiyere bırakır. Bayanlar yanına alabilir.*
**Tokalaşmak için önce bayan elini uzatmalıdır. Erkeğin önce uzatması görgüsüzlüktür.*
**Sağımızdaki bayandan sorumluyuz.*
**Cep telefonu, telsiz vs. yemek masasının üzerine konulmaz.*
**Cep telefonu mesajlarında son kısma isim yazılmalıdır.*

HİTAPLAR VE TANIŞMA:

**Sayın (isim) Emniyet Genel Müdürü Sayın Gökhan AYDINER (Sayın kelimesi isime bitişiktir)*
**Üst ve bayanla güneş gözlüğüyle konuşulmaz.*
**Bayan yerine mutlaka "Hanımefendi" denilmelidir.*
**Genel Müdür Yardımcısına normalde "Genel Müdürüm" denilir. Ancak
Genel Müdürün yanında "Sayın Müdürüm" denilmelidir.*
**Emniyet Eski Genel Müdürlerimizden, "Eski" başa alınmaz.*
**Ast, üste takdim edilir. Yani muhatap üsttür.*
**Diğer zamanlarda muhatap bayandır. Yani erkek bayana takdim edilir.*
**Genç yaşlıya, tek kişi gruba, yeni gelen mevcut olanlara takdim
edilir.*

MAKAMDA DAVRANIŞ:

** Buyur edilen koltuktur. *
**Söylenmemişse sırtı duvara gelen koltuktur.*
**Makama girerken mutlaka ajanda ve kalemle girilmelidir.*
**Üst veya eş düzey birisi geldiğinde makamda oturulmamalı. Misafir koltuğunda oturmalı.*
**Üste teşekkür edilmez "Sağ olun" denir.*
**Makama evrak sunulurken yanına gidilmez. Karşıdan nezaketle verilir.*
**Ziyaret en fazla 20 dakikadır.*

ELBİSE:

** Protokolde koyu renk takım elbiselerdir. Lacivert ve siyah tonları.
(Kahverengi arazi rengidir. Resmiyeti azaltır.)*
** 3 düğmeli cekette, alttaki düğmenin açık bırakılması daha uygun olur. *
**Gömlek beyaz olmalıdır. Açık mavi tonları de olabilir.*
**Gömlek tek renk ise kravat çizgili olabilir. Gömlek çizgili ise tek renk kravat takılmalıdır.*
**Takım elbiseyle ince çerçeveli, spor kıyafetlerle kalın çerçeveli güneş gözlüğü kullanılmalıdır.*
**Manşetli gömlekler özellikle yemeksiz toplantılarda daha iyidir.*
**Kravatın boyu, kemer tokasını kapatacak şekilde olmalıdır.*
**Ayakkabı siyah ve bağcıklı olmalıdır.*
**Ucunun sivri olması zarafeti arttırır.*
**İçinin ve dışının deri olması faydalıdır.*
**Çorap siyah renklidir.*
**Ayakkabı, çanta ve kemer aynı renkte olmalıdır. Saat kordonunda aynı olması iyi olur.*
**Davetiyenin altına kıyafet konusu yazılabilir.*
**Süs mendilinde renk sınırlaması yoktur.*

TELEFON:

**Alo diye telefon açılması manalı değildir.*
**Telefonu açan kendini tanıtmalı.*
**Üstlerde kendini tanıtmalı.*
**"Ben sana dönerim" denmemeli. (Sizi sonra arayacağım denmelidir)*
**09:00 - 22:00 saatleri arası ev telefonu aranabilir. Cumartesi öğlene kadar, Pazar günü tam gün aranmaz.*
***Sekreter (Yönetici Asistanı)***
** İsmimize gelen e-mail'e ve telefon mesajlarına mutlaka cevap yazılmalıdır.*

KADIN- ERKEK:

**Erkek daima yardımcı pozisyonundadır.*
**Ast-üst ilişkisinin olduğu yerde bayan-erkek ayırımı olmaz.*
**Ast-üstlük geçerli olur.*
**Asansörden inişte kapıya yakın olan önce çıkar. Kural budur.*
**Merdivenden çıkarken önce bayan çıkar, inerken ise erkek önde
olmalıdır.*
**Üst, Konuk ve Hanım daima sağdadır.*
**Üniformalı iken hanım solda yürümelidir.*
**Gelin solda, Damat sağda olmalıdır.*
**Yemekten kalkma teklifi önce bayandan gelmelidir.*
**Siparişler erkek tarafından verilmelidir.*
**Kadını; giyimi, evi ve yemeği temsil eder.*
**Erkeği; arabası, ayakkabısı ve eşi temsil eder denir.*
**Tanıştırılan kişilerin özellikleri söylenmelidir.*
**Önce elini üst uzatır, sonra ast uzatır.*
**Bir bayan elini uzatmadıkça erkek elini uzatmamalı. Hanımlar elini
uzatmak zorunda değildir, başı ile selam verebilir.*
**İsmini unuttuğumuz insana soyadını sorarsak ismini de söyler. **
**Düğünde bayanlar tamamen beyaz giyinmemeli. (Beyazı sadece gelin giyer)*

SİGARA – PURO:

**Sigara, sigara ile yakılmaz. Mumdan da yakılmaz.*
**Çocuklu evlerde içilmez.*
**Resmi yerlerde kül tablası yoksa bu orada sigara içilmeyecek
demektir.*
**Sigara yakarken el ele değmemeli.*
**Bir bayan, erkeğin sigarasını yakmamalı.*
**Puro içe çekilmez. Puro dudak ve parmak içindir. Elde yakılır ve en az 45 dk.içilir. Erkek, erkeğin purosunu yakmaz. Puro bir kerede içilmez.
Özel makasıyla kesilir, sonra tekrar içilebilir.*
**Bayan erkeğin sigarasını yakmaz.*
**Tek kibrit, tek yakım tekniği (Herkes için ayrı kibrit yakılır veya çakmak çakılır.)*

ÇİÇEK SEÇİMİ:

**Bir bayana asla suni çiçek hediye edilmez.*
**Çiçeği elden götürüyorsak mesaj yazılmaz.*
**Başka biri ile gönderiliyorsa not yazıla bilir.*