YÖNETİCİLİK VASIFLARI

Gündüz Pamuk'un bavulu

Ölmeden önceki yıllarda İTÜ'de "Sevk ve İdare-Yönetim Kuramı" dersi veren Gündüz Pamuk tarafından yapılmış bir çalışmayı okumuştum. O çalışmasında, şirketleri ve özellikle ülkeyi yönetecek olanlarda bulunması gereken vasıfları şöyle sıralıyordu:

• Bilgisi olacak. Yabancı dil bilecek. Dünyada olan biteni izleyecek. Bir konuda eğitim görmüş olacak. "Yönetim bilgisine ve çağdaş teknoloji bilgisine" sahip olacak.

• Deneyimi olacak. Daha önce ne yapmış, hangi mevkilerde bulunmuş, bulunduğu mevkilere nasıl gelmiş, o mevkilerden nasıl ayrılmış, sonuç ne olmuş, batırmış mı, çıkarmış mı?

• Yetenekleri olacak. Hem zekâsı, hem aklı olacak. (Pamuk uyarıyordu: Bu ikisi ayrı şeylerdir!) İleriye görebilecek. İnsan ilişkileri düzenli olacak. Çözüm yeteneği olacak. Yaratıcı olacak.

• Ekip kurarak ekip çalışmasını sürdürebilecek. Önemli olan elemanları seçebilmek, uyumlu çalışmasını sağlayabilmek ve ekibi motive edebilmektir. İnsan tek başına bir şey yapamaz.

Gündüz Pamuk yönetimin 4 temel fonksiyonu olarak da şunları sıralardı:

• Planlama: Neyin ne zaman, nasıl yapılacağının belirlenmesi gerekir.

• Organizasyon: Sorumlulukların nasıl paylaşılacağı, işlerin kimler tarafından yapılacağının belirlenmesi gerekir.

• Teşvik: İşi yapacak olan, hedefe ulaşacak olan insandır. İnsan potansiyelinden tam olarak yararlanmak için insanın teşvik edilmesi gerekir.

• Kontrol: İşlerin plana uygun biçimde, hedefe doğru yürümesinin izlenmesi ve gerektiğinde düzeltmelerin yapılması için, cezalandırıcı değil-düzenleyici kontrol gerekir.

Gündüz Pamuk'tan öğrendiklerimi Sabah gazetesinde yazmıştım. O zamandan beri devlette ve özel sektörde iş yapmaya soyunanları Gündüz Pamuk gözlüğüyle değerlendiriyorum.

İnsanı değerlendirmek zor

 Gündüz Pamuk'la 1974'te tanıştım. Dostluğumuz vardı. 1970-1980'lerdeki değerlemelere göre sol görüşlü bir entelektüeldi. "Elektronik Beyin Şirketi-IBM'nin müdürü iken Vehbi Koç'un beğenisi ve davetiyle yeni kurulan Aygaz'ın başına geçmiş, bu şirketi coşturduktan sonra Koç grubunun planlama stratejilerinden sorumlu bölümünün başına getirilmişti. Ecevit isteyince Koç topluluğundan ayrıldı. İki yıl Petkim Genel Müdürlüğü yaptı.

Vehbi Koç, Gündüz Pamuk'un yöneticiliğini takdir eder, solculuğundan, yazdıklarından, konuşmalarından rahatsızlığını "Çok nev-i şahsına mahsus bir insan!" diye ifade ederdi.

Nobel alan ve ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Orhan Pamuk İsveç'te yaptığı konuşmada "babasının bavulu"na göndermeler yaparken, duygulandım. Çok güzel bir konuşmaydı. Gözlerim yaşardı. Ben de babası Gündüz Pamuk'un, onun o konuşmada söz etmediği yanlarını yazmak istedim.

Güngör Uras tarafından yazılan bu makale 09 Aralık 2006 Cumartesi günü yayınlanan Milliyet Gazetesindeki yazısıdır.